We zitten niet stil, de dynamiek rond GraanGeluk is immens. Zelfs Oekraïne speelt daarbij een rol. Gelukkig hebben wij inmiddels – na vijf jaar ploeterend ploegend pionieren – de beschikking over ons eigen agro-ecologische zaaigoed, onze eigen geteelde oude en nieuwe streekgranen. Want overal lijkt alle zaaigoed op.
We zijn beretrots dat het via ons steeds verder uitgebreide Graan-netwerk is gelukt om duizend kilo mooie (moderne), duurzame Goplana baktarwe op de kop te tikken. Dit zaaigoed was voor Oekraïne bedoeld, maar daar is dit jaar maar de helft van alle 15 miljoen hectare ingezaaid. Ter vergelijking, Nederland heeft 1,8 miljoen hectare landbouwgronden gebruikt er nog eens 3,5 miljoen in de rest van de wereld (met alle shit’ tot gevolg overigens).
Voet aan wal in Oosterbeek en Arnhem
Via Polen is het nu onze kant opgekomen en wij zaaien deze voorraad nu rond Pasen in te Oosterbeek op onze prachtige nieuwe akker van het Gelders Landschap en Kasteelen (#GLK) te Landgoed Lichtenbeek, op de grens van de gemeentes Renkum en Arnhem. GraanGeluk zet nu dus ook voet aan wal in Arnhem waar we al langere tijd ons brood laten bakken (Bakkerij Tom van Otterloo) en we op de kaart staan van een van ’s werelds meest gave ‘Go Local’ restaurant: FoodVia van de al even gedreven Annelies Holthaus op de Marktplaats vlakbij de Eusebiuskerk, het Gemeentehuis, Paleis van Jusititie en het Huis van de Provincie. Go there, want hier staat GraanGeluk op de kaart naast geweldige bevriende collega’s als Tom van Otterloo, Arjen en Winny van Buuren (Landgoed Velhorst) en Bart Lubbers (Boerderijwinkel IJsseloord).
Crowdfunding & GraanDelen
Samen hebben GraanGeluk en bovengenoemde partners waarbij ook de schaapskudde Grebbeveld Schapen & Zo , de Vereniging StreekWaar en Stadsbrouwerij Wageningen de Coshit-periode weten te overleven, maar we kunnen alle hulp goed gebruiken. Mede om die reden herstarten we onze GraanDelen crowfdfuncampagne en hebben we flink wat Graangelukbier gebrouwen. Stadsbrouwerij Wageningen is akkoord gegraan met onze ambitie om de GraanGeluk-bier productie op te schalen, we koersen op 50.000 liter dit of volgend jaar! Want als we iets hebben ontdekt, dan is het dat werkelijk iedereen ons in 2020 winnend Gelders GraanGelukbier (gouden medaille BrusselsBeerChallenge, categorie beste speciaalbier onder de 7 procent) lekker vindt en dit naast broodgraan een van de beste ecologisch-economische dragers is van de revitalisering van de GraanGeluk-akkers en een wel biodivers Gelders boerencultuurlandschap. Want met aankoop van ons GG-bier redt u de natuur en het landschap.
Guerrillaboeren voor een plek in het GeldersNatuurNetwerk
De baktarwe gaat ook de grond in van de Rosandepolder in Oosterbeek, naast onze zomergerst en mosterd. Door deze tarwe op zowel het zand als klei te zetten (hopelijk houden we deze zomer droge voeten in de uiterwaarden van De Rijn) kunnen we zien wat dat doet met de kwaliteit, smaak, productie en het eiwitgehalte van het streekbrood. We blijven pioniers! De Rosandepolder is een soort van afscheid nemen met ‘guerrillaboeren.’ Want de Provincie Gelderland (afdeling natuur) is erin geslaagd om ook hier het GeldersNatuurNetwerk uit te rollen, een programma met louter ‘puur nieuwe natuur’ zonder ook maar enige ruimte voor ons als natuur- en landschapsboeren want er mag geen gram mest meer op de akkers en graslanden. En dat is funest voor bodemleven, maar ook voor de combinatie van voedsel- en biodiversiteitsrendement zoals GraanGeluk niet alleen beoogt, maar ook aantoonbaar in slaagt. We hebben de experts aan onze kant die het komende zomer ook aan de Provincie zullen graan uitleggen. We houden vol.
Wuivend koren en kweek
Pionieren graan met horten en stoten. We hebben ook aanloopproblemen, zoals kweek op een paar van onze kleine akkers. Bij de monitoring was het gejuich te horen toen zowel agronoom Udo Prins(Louis Bolkinstituut) als akkerecoloog Peter Verbeek (Natuurbalans) glunderend tussen onze dik gezaaide Veluws Kruiprogge liepen en ontdekten dat ondanks onze bijna regulier-gangbare inzaai van 150 kilo (in plaats van de extensieve 120) de akkerkruiden ons daar dankbaar voor bleken te zijn: ze groeien welig, het zoemde en bloeide als een dolle tussen het wuivende koren op onder meer het Wagenings Westbergveld, sinds 2017 onze eerste Graangelukakker. Kortom, er valt ook te produceren met akkerkruiden. We maakten echter alleen een fout door de schaapskudde de stoppelnabeweiding te willen gunnen, terwijl we de akker meteen zwart hadden moeten maken als kweekbestrijding. Dat hebben we geweten, want nu hebben we deze percelen de hele winter en dit voorjaar zwart moeten maken om de zaak er weer onder te krijgen. Kweek is funest voor akkers, maar hopelijk zijn we er weer vanaf. ‘Waarom spuiten jullie niet één keer?’ vroeg onze loonwerker. ‘Dat is goedkoper, vergt minder diesel en is veel efficiënter, dan ben je in één klap klaar.’ Hij heeft gelijk, maar glyfosaat druist in tegen onze agro-ecologische natuurboeren kernwaarden en dus doen we het niet. Dan zijn we maar ‘duurder’ uit.
Strijd met de Provincie Gelderland
Eigenlijk is er ongekend veel te vertellen, een nieuwsbrief als deze kunnen ik en GraanGeluk-collega’s Joost Sleiderink en André Polm eigenlijk iedere dag wel schrijven. Uiteindelijk doen we dat ook, filmdocumentair en in boekvorm, maar 2022 halen we niet meer. Publicatie zal 2023 worden, wel zullen we vaker deze nieuwsbrieven schrijven, om de twee weken. Want, ook de laatste zomergranen (tarwe, gerst, rode emmer, Aalter Troshaver, Grijs Brabants Zandboekweit en mosterd) graan nu de voorjaarsgrond in en dus marcheert alles weer.
Het meest heftige dat GraanGeluk nu overkomt, is onze strijd met de Provincie Gelderland, en dan eigenlijk met de afdeling natuur. Want op het vlak van de heropbouw van de korte keten (regionale markt met onze geweldige producten) en de natuur-inclusieve landbouw (wij doen zelfs aan boeren-inclusief naturen zoals u weet), doen we alles goed en horen we haast het provinciale applaus. Toch walst het GeldersNatuurWerk dwars over de droom en ambitie van GraanGeluk heen, onze akker en natuurboeren voedselgronden worden letterlijk onder onze voeten opgekocht en ‘afgewaardeerd’ naar nieuwe natuur conform het al zo lang lopende en voor ons Veluwse boerencultuurlandschap funeste GeldersNatuurNetwerk. We waren als boeren al alle Natura2000 gebieden uitgeschopt, nu gebeurt dat zelfs op die mooie rand van de Veluwezoom: een 5000 jaar oud boerencultuurlandschap met Celtic Fields en prehistorische grafheuvels uit de tijd dat de landbouw in Nederland begon. Dit gebied is altijd een graangebied geweest, in Arnhem hebben we niet voor niets zoveel molens rond Sonsbeek en een ‘Korenmarkt.’ Wij vragen ook nog eens helemaal niet veel van die provinciale afdeling natuur dus wellicht kunnen we er samen uitkomen. Hoe moeilijk is het om lichte bemesting in ‘de natuur’ te accepteren ten behoeve van bodemleven, biodiversiteit en voedsel voor mens en dier (insecten, wilde bestuivers, akkervogels, groot en klein wild). Geef ons ook zo’n bijpassende beleids- natuurdoeltype-gewascode en we kunnen weer gezond doen met z’n allen hier op de Veluwe. Boeren blij, burgers blij, natuur blij, GraanGelukkig zelfs.
De hele zomer zullen we campagne blijven voeren voor onze droom. In de hoop en verwachting dat we het tij kunnen en zullen keren, hopelijk ook met uw mede-inzet!
Reserveer alstublieft de data 26 juni en 9 juli (en nu nog optioneel 23 of 24 juli). Aan de GraanDeelhouders leveren we dan de beloofde GG-pakketten met bier, brood en mosterd, Gelders Gort en havermout uit. Na de oogst komen we nog met een Oogstfeest eind september, begin oktober. Vooralsnog zijn we nog maar ploeterend ploegende amateurs, een start-up met een droom en een visie. Maar wie weet zijn we na de zomer toch al wel een maatje groter. Want we voeren met interessante, professionele mensen geweldige en steeds concretere gesprekken. Kortom: we hebben er zin in! Zaai met ons mee, red het landschap, red de natuur, bestel ons bier, doneer of neem nog een GraanDeel (spread the word)!
Marcel van Silfhout, Joost Sleiderink, André Polm Stichting GraanGeluk
Wil je een opgemaakt uittreksel van deze nieuwsbrief hebben? Dan kun je deze hier downloaden.
